[ Pobierz całość w formacie PDF ]

komunikacyjne praktycznie z niej zrezygnowało.
Powstały dla Amerykanów podręcznik stał się z pewnością
11
 Realioznawstwo stoi przed nierozwiązywalnym zadaniem: Powinno zapo-
znawać z historią, instytucjami i strukturami politycznymi, stosunkami społeczny-
mi i kulturowymi, z filozofią, literaturą i sztuką danego kraju; powinno również
umożliwiać wgląd w mentalność, sposób życia i dzień powszedni jego mieszkań-
cĂłw , Die Deutschen in ihrer Welt. Tübinger Modell einer integrativen Landeskunde, red.
Paul Mog, Hans-Joachim Althaus, Berlin / München 1994.
80
519999
pierwszą pomocą dydaktyczną nowej generacji, stał się podręcz-
nikiem realioznawstwa międzykulturowego i swoją obecnością
zwrócił uwagę na sensowność istnienia podręczników regional-
nych (dla odbiorcĂłw z konkretnych regionĂłw).
Opublikowana w roku 2001 niemieckojęzyczna wersja Euro-
pejskiego systemu opisu kształcenia językowego (Common Euro-
pean Framework of Reference) szybko zyskała miano dokumentu
o randze międzynarodowej, będącego swoistym punktem odnie-
sienia dla powstających programów, podręczników i egzami-
nów. Spójny, przejrzysty zbiór pojęć umożliwi, zdaniem jego au-
torów, poprawę jakości kształcenia językowego w zróżnicowa-
nej językowo i kulturowo Europie. Aspekt kształcenia realioznaw-
czego pojawił się w prezentowanym dokumencie już na stronach
opisujących kompetencję ogólną uczących się, a konkretnie je-
den z jej składników  wiedzę deklaratywną. W podrozdziale po-
święconym wiedzy socjokulturowej czytamy: Genau genommen ist
das Wissen über die Gesellschaft und die Kultur der Gemeinschaft oder
der Gemeinschaften, in denen eine Sprache gesprochen wird, ein Aspekt
des Weltwissens. Doch ist es für den Lernenden so wichtig, dass es be-
sondere Aufmerksamkeit verdient, insbesondere deshalb, weil es im Ge-
gensatz zu vielen anderen Wissensaspekten sehr wahrscheinlich außer-
halb des früheren Erfahrungsbereichs des Lernenden liegt und zudem
durch Stereotypen verzerrt sein kann12. Następnie twórcy systemu za-
mieszczają listę, która pomoże zebrać i uporządkować charakte-
rystyczne dla poszczególnych społeczeństw i kultur europejskich
sposoby funkcjonowania odróżniające je od siebie. Znajdują się
12
 Z
ciśle biorąc wiedza o danym społeczeństwie lub społeczeństwach, któ-
rych językiem posługujemy się, jak również znajomość ich kultury są częścią
naszej wiedzy ogólnej o świecie. Jest ona bardzo ważna, gdyż w przeciwieństwie
do innych aspektów wiedzy, nie jest poparta licznymi doświadczeniami i jest do-
datkowo zniekształcona przez różnego rodzaju stereotypy , zob. Gemeinsamer euro-
päischer Referenzrahmen für Sprachen: lernen, lehren, beurteilen, Europarat, Strasbourg
2001, s. 104.
81
519999
TABELA 3
Katalog wiedzy socjokulturowej wg Common European Framework
" śycie codzienne, np.:
 potrawy i napoje, godziny posiłków, maniery przy stole,
 święta państwowe,
 czas pracy i sposĂłb jej organizacji,
 czas wolny (hobby, sporty, nawyki związane z czytaniem, media).
" Warunki \
ycia, np.:
 standard \
ycia (z odmianami regionalnymi, klasowymi, etnicznymi),
 warunki mieszkaniowe,
 opieka zdrowotna i społeczna.
" Stosunki międzyludzkie (w tym dotyczące podległości i wzajemnej solidarności),
na przykład w zakresie:
 struktury klasowej społeczeństwa i relacji między klasami społecznymi,
 relacji między płciami (role, podziały, bliskość),
 struktur i stosunkĂłw rodzinnych,
 relacji międzypokoleniowych,
 stosunkĂłw w pracy,
 relacji między społeczeństwem a policją, administracją itp.,
 stosunkĂłw rasowych, etnicznych i grupowych,
 podziałów oraz stosunków politycznych i religijnych.
" System wartości, poglądy i postawy w zakresie takich czynników jak:
 klasa społeczna,
 grupy zawodowe (pracownicy umysłowi, przemysłowcy, kadra zarządzająca,
urzędnicy administracji publicznej, robotnicy wykwalifikowani
i niewykwalifikowani itd.),
 zamo\
ność (dochody bie\
ące i dobra odziedziczone),
 kultury regionalne,
 system ubezpieczeń społecznych,
 instytucje,
 tradycja a przemiany społeczne,
 historia, w szczególności postaci i wydarzenia historyczne,
 mniejszości (etniczne, religijne),
 to\
samość narodowa,
 inne państwa, cudzoziemcy,
 polityka,
 sztuka (muzyka, sztuki wizualne, literatura, teatr, muzyka popularna, piosenka),
 religia,
 humor.
" Język ciała
82
519999
" Konwencje społeczne, związane np. z:
 punktualnością,
 wręczaniem prezentów,
 ubiorem,
 napojami, posiłkami,
 zakazami (tabu) oraz konwencjonalnymi regułami zachowania się i prowadzenia
rozmowy,
 długością wizyty,
 po\
egnaniem.
" Zachowania rytualne w takich sytuacjach, jak:
 ceremonie religijne,
 ceremonie związane z narodzinami, ślubem, śmiercią,
 imprezy, przedstawienia i uroczystości publiczne (zachowanie publiczności
i widowni),
 imprezy okolicznościowe, festiwale, tańce, dyskoteki itp.
[tłum. W. Martyniuka według Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego: ucze-
nie się, nauczanie, ocenianie. Council of Europe  Wydawnictwo CODN, Warszawa 2003,
s. 95]
na niej m.in.: życie codzienne, warunki życia, relacje międzyludz-
kie, system wartości i odniesień kulturowo-etnicznych, jak rów-
nież język ciała i rytuały. Europejski system opisu kształcenia ję-
zykowego definiuje również świadomość międzykulturową uczą-
cych się. Wyrasta ona ze znajomości, świadomości i zrozumienia
relacji między  światem uczącego się a  światem nauczanego ję- [ Pobierz całość w formacie PDF ]