[ Pobierz całość w formacie PDF ]
co prawda, wydalania obywateli Unii, brak jednak powodów, Rozwiązaniem w zakresie prawa do łączenia rodzin mogłaby
by traktować w różny sposób prawo do poszanowania życia być zmiana prawa pochodnego poprzez objęcie nim wszystkich
rodzinnego w zależności od obywatelstwa członków rodziny. obywateli Unii117. Wciąż nierozwiązana jednak pozostałaby kwe-
Orzeczenie w sprawie Dereci pozostawia niewyjaśnioną kwes- stia zastosowania do obywateli stacjonarnych zasady niedyskry-
tię zastosowania praw podstawowych w kontekście obywatelstwa minacji oraz innych praw podstawowych. Trybunał luksemburski
Unii. Kwalifikowanie sytuacji jako naruszającej (lub nie) istotę zrobił w orzeczeniu Zambrano wielki krok naprzód w kierunku
praw wynikających z obywatelstwa w oderwaniu od praw pod- pogłębiania integracji, nie może jednak ignorować swojego
stawowych wydaje się stanowić naruszenie tych ostatnich, tworzy orzecznictwa dotyczącego ochrony praw podstawowych. Nie
bowiem lukę w ich zastosowaniu. Lepszym rozwiązaniem byłoby pozwolą mu zresztą na to sądy krajowe, które już zadają pytania
dopuszczenie do powołania się na prawo do poszanowania życia prejudycjalne dotyczące tej kwestii118.
rodzinnego wraz z ewentualnym ścisłym określeniem jego treści Warto tu wskazać, że istnieją poważne powody, by postulować
zakresu zastosowania oraz warunków ograniczania tego prawa. szerszy niż określony w art. 51 ust. 1 KPP zakres zastosowania
Obecnie występuje bowiem znaczne zróżnicowanie obywateli unijnych praw podstawowych. Czy prawa te (przynajmniej takie,
Unii w tym zakresie. Brak jednolitego standardu unijnego, a aktu- jak prawo do godności art. 1 czy do życia art. 2 KPP) mogą
alny stan prawny daleki jest od przejrzystości. Obywatele mobilni112 przysługiwać tylko pewnej kategorii obywateli119? Przed wprowa-
korzystają z uprawnień do łączenia rodzin na podstawie dyrek- dzeniem obywatelstwa Unii akceptowalne było, że do skorzysta-
tywy 2004/38/WE, mogą się również powoływać na zasadę niedy- nia z dobrodziejstwa prawa UE konieczny był czynnik transgra-
skryminacji ze względu na narodowość oraz na inne unijne prawa niczny120. Wprowadzenie obywatelstwa, a zwłaszcza traktowanie
podstawowe. Na drugim biegunie znajdują się pełnoletni obywa- go jako podstawowego statusu obywateli państw członkow-
tele Unii, którzy nie korzystali z powyższych swobód i nie mogą skich powoduje jednak wzrost oczekiwań.
powołać się na żadne uprawnienia wynikające z prawa UE113.
Podział ten jest zamazany poprzez wyjątki wynikające z orzecz-
116 Zob. rozważania rzecznika generalnego P. Mengozziego w sprawie
nictwa TS, który pozwolił na łączenie się z (niektórymi) człon-
C-256/11, Dereci, pkt 46 48, który wydaje się popierać objęcie tym zakre-
kami rodziny pewnym kategoriom obywateli poza dyrektywÄ…
sem też małoletnich obywateli Unii, których rodzic obywatel Unii jest nie-
2004/38/WE114. Ze spraw Zambrano i Dereci wynika, że prawo
zdolny do pracy. Wskazuje nawet ogólnie, że ryzyko konieczności opuszcze-
połączenia z rodziną przysługuje na podstawie art. 20 TFUE
nia UE przez małoletniego obywatela Unii może wystąpić w przypadkach
gdy odmawia się prawa pobytu obywatelowi kraju trzeciego, który powinien
rodzicowi/-om (o obywatelstwie państwa trzeciego) nieletnich115
przejąć opiekę pod względem ekonomicznym lub prawnym, administracyj-
nym oraz utrzymywać więzi emocjonalne ze swoim rodzicem.
117 Pierwotnie Komisja proponowała, żeby dyrektywa 2003/86/WE dotyczyła też
obywateli UE, którzy nie skorzystali ze swobód, ale ostatecznie propozycja prze-
111 Wyrok TS w sprawie C-441/02, Komisja v. Niemcy, Zb. Orz. 2006,
padła. Aktywność legislacyjną zrównującą prawa obywateli w zakresie łączenia
s. I-3449, pkt 109. Wyjaśnił następnie, że tego rodzaju ingerencja sta-
rodzin postulują też S. Adam, P. van Elsuwege, Citizenship Rights and the Federal
nowi naruszenie EKPCz, jeżeli nie spełnia wymogów określonych
Balance..., s. 189 190.
w art. 8 ust. 2, tzn., gdy nie jest przewidziana przez ustawÄ™ , gdy nie
118 Por. wnioski o wydanie orzeczeń prejudycjalnych, złożone przez sąd luksem-
służy jednemu lub więcej celowi zgodnemu z prawem w rozumieniu tego
burski 20.02.2012 r. w sprawach: C-86/12, Adzo Domenyo Alopka i in. oraz
ustępu i gdy nie jest konieczna w społeczeństwie demokratycznym ,
C-87/12, Kreshnik Ymeraga i in. v. Ministre du Travail, de l Emploi et de l Immi-
tzn. nie jest usprawiedliwiona przez nadrzędną potrzebę społeczną oraz
gration, w których sąd ten pyta wprost: W jakim zakresie status obywatela Unii
w szczególności nie jest proporcjonalna do realizowanego słusznego celu.
i związane z tym prawo pobytu w państwie, którego jest się obywatelem prze-
112 Którzy skorzystali ze swobód rynku wewnętrznego lub przemieścili się
widziane w art. 20 TFUE wraz z prawami, gwarancjami i obowiÄ…zkami przewi-
na podstawie art. 21 TFUE (spełniają wymogi przewidziane
dzianymi w karcie praw podstawowych, w szczególności i o ile zaistnieje taka
dyrektywą 2004/38/WE mają wystarczające środki do utrzymania oraz
potrzeba art. 20, art. 21, art. 24, art. 33 i art. 34, przyznajÄ… prawo do Å‚Ä…czenia
pełne ubezpieczenie zdrowotne).
rodzin po stronie członka rodziny rozdzielonej, obywatela europejskiego, zamie-
113 Warto tu wskazać, że w lepszej sytuacji są obywatele państw trzecich,
rzającego doprowadzić w państwie swojego miejsca zamieszkania, którego jest
którzy legalnie przebywają na terytorium UE, gdyż mają prawo do łącze-
obywatelem do połączenia z rodziną (& ) w wypadku, gdy ów członek rodziny
nia rodzin na podstawie dyrektywy 2003/86/WE. Dyrektywa ta ma zostać
rozdzielonej nie skorzystał z prawa do swobodnego przepływu i nie zamieszki-
znowelizowana, por. Zielona Księga z 15.11.2011 r. w sprawie prawa
wał w państwie członkowskim innym niż to, którego jest obywatelem?
do łączenia rodzin obywateli państw trzecich zamieszkujących w Unii Euro-
119 D. Kochenov, A Real European Citizenship..., s. 98 99, analizuje kry-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]